विरंगुळा (लेख)

विरंगुळा

मी आपला काहीतरी थोबाडपुस्तकावर खरडत असतो. मी काही स्वतःला लेखक बिखक नाही समजत. अर्थात हे लिखाण हल्ली हल्ली गेल्या वर्षभरात झाले अन बर्याचजणांच्या प्रतिक्रिया येऊ लागल्या:

एक काका - अरे काय तू इंजिनीअर ना

मी - हो... म्हणजे तसे शिक्षण घेतलाय पुणे विद्यापीठातून अन तशी डिग्री पण आहे

काका - पुढे काय केलेस

मी - नोकरीस चिकटलो अन नोकरी करता करता इव्हिनिंग कॉलेजमध्ये मास्टर्स पण केले

काका - हो का? छान छान… काम कुठे करतोस? 

मी - अहो वाशीला एका कंपनीत आहे सोर्सिंग म्यानेजर म्हणून   

काका - अरे मग गधड्या अरे काम बीम करतोस की नाही काही…

मी - हो करतो तर... पण का हो काका

काका - अरे काय सारखा त्या फेसबुकवर काही तरी कथा कविता लिहित असतो म्हणून विचारले... म्हटलं पोराची नोकरी बिकरी तर नीट चाललीय ना बघावे? ;) ;)

मी - तशी नोकरी बरी सुरु आहे... पण तुम्हाला कसे कळले?

काका - आम्ही पण आता फोरवर्ड आहोत म्हटलं? काय समजलास? माझ्या नातीने शिकवले आहे ते whatsapp अन फेसबुक...

काका मिश्किल पणे म्हणाले

काका - अन तूच नाही माझी फ्रेंड रिक़्वेस्ट approve केलीस? तूच केलीस ना?

मी - होय होय... पण मला वाटले तुम्ही आपले असेच ओपन केलं असेल अकौंट... असे म्हणून मी जीभ चावली.

त्यावर काकांनी आपले नेहमीचे भाष्य सुरु केले... तुम्हा पोरांना आमच्या सारखी माणसं म्हणजे बिनकामाचे वाटतात... आम्हाला काही जमत नाही... आम्ही कधीच काही केले नाही... इत्यादी इत्यादी सुरु झाले मी मधेच अडवून त्यांना विचारले

मी - अच्छा म्हणजे तुम्ही पण वाचता वाटतं

काका - हा उगीच आपल्या तुझ्या त्या दोन चार पोष्टी पाहिल्या जरा... तसा बरं लिहितोस पण मला एक सांग इंजिनीअर होऊन हे असले बी. ए. वाल्याच्या पोटावर पाय द्यायचे धंदे कोणी सांगितले करायला?

मी - अहो पण काका मी फावल्या वेळात करतो हे... फुल टाईम नाही. अन ह्यात कोणाच्या पोटावर वगैरे पाय देण्याचा प्रश्न येतोच कुठे?

काका - शिंच्या आमच्या काळी तरी असे नव्हते बरे... जे शिक्षण घेतले त्यातच नोकरी अन मग रिटायर्ड... काय? तुमच्या पिढीचं काही खरं वाटत नाही.

आता विषय लांबतोय म्हटल्यावर मी काकांना म्हटलं चल चहा घेऊ... अन चहा घेता घेता बोलू. पोलिस स्टेशन जवळच चहाच्या टपरीवाल्या पंकज भाईला मस्त चहाची ओर्डर देऊन आम्ही कामोठे ग्रामपंचायत ने बसण्यासाठी सोय केलेल्या सिमेंटच्या बाकड्यावर टेकलो. आमचा परत संवाद सुरु झाला

मी - तर काय हो काका.... आमच्या पिढीचं का काही खरं नाही वाटत तुम्हाला?

काका - अरे नाहीतर काय? शिकतात एक अन कामं करतात वेगळीच काहीतरी.

मी - पण मग त्यात बिघडले कुठे? कित्येक दिग्गज कलावंत....

मला पुढे एक शब्द बोलू न देता काका म्हणाले

काका - स्वतःला काय मोठा कलावंत वगैरे समजू लागलास काय सुक्काळीच्या...

मी - नाही हो काका... मी तुम्हाला आपलं सांगत होतो कि अशी कितीतरी माणसं आहेत ज्यांनी शिक्षण वेगळे घेऊन नंतर करिअर वेगळे निवडले कितीतरी डॉक्टर्स, इंजिनिअर्स तसेच इतर क्षेत्रालील मंडळी हि कला क्षेत्रात आली आहेतच की. मग सगळ्यांनी काय कोणाच्या पोटावर पाय दिला काय? ते इकडे वळले नसते... डॉक्टरी किंवा त्यांच्या क्षेत्रातच कार्यरत असते तर आपल्याला ही त्यांच्यातली कला बघायला मिळालीच नसती ना?

माझ्या तगड्या डिफेन्सवर काकांनी हसून मान डोलावली... चहा आला आम्ही चहा घेऊ लागलो.

मी - अहो काका तरी मी माझी नोकरी वगैरे सांभाळून हे लिखाण बिखाण करत असतो. हे आपला विरंगुळा म्हणून... बाकी पोटासाठी नोकरी करतोच आहे.

काका - तसेच कर हो... तू इनामदार आहेस (नावाचाच हे का काकांनी सांगायला हवे???) बर्वे नव्हे.

बर्वे नाव ऐकून मी तीन ताड उडालो... काका म्हणजे सध्या जोरदार वाचन चालू दिसतेय फेसबुकवर...

काका - मग काय डरतो का काय? त्या बर्वेनी तर आत्तापर्यंत कितीजणांच्या पोटावर पाय दिलाय अन अजून पुढे जाउन अजून किती जणांच्या देणार आहे... परमेश्वराला ठाऊक. इंजिनिअर झाला, नोकरी केली, व्यवसाय केला, फोटोग्राफी चालू आहे, टुरिझम करतो आहे, शेती करतो आहे अन वरती लिखाण पण चालू आहे.... उद्या ह्याने जाउन अजून नवीन काही चालू केले तर आश्चर्य वाटणार नाही...

आमच्या नव्या दोस्ताबद्दल त्यांना भरभरून बोलताना बघून बरे वाटले. पंकजला अजून एक चहा अशी ऑर्डर गेली....

मी - काका... अरे वा बरीच माहिती झालीय कि तुम्हाला

काका - म्हणजे काय... तुझ्या मित्र यादीतल्या बर्याचजणांना मी पण मित्र मानले. तेवढीच मज्जा... काकांनी डोळे मिचकावले

मी - अरे वा काका छानच आहे कि हे सगळे. बाकी अजून कोणाच लिखाण वाचता कि नाही?

काका - वाचतो तर आपली ती मिश्किल लिहिणारी मंडळी आहेतच की रे

मी - कोण हो

काका - अरे चितळे, दामले, पटवर्धन, जोग, आप्पा कुलकर्णी, परांजपे, क्षीरसागर, थत्ते, कुलकर्णी, पेशवे,  ठोसर, देशपांडे म्याडम, ब्रम्हे म्याडम, लेले, जोशी, सौदिकर म्याडम ही मंडळी पण लिहितातच कि…

मी - अरे वा काका... बढीया म्हणजे तुम्ही आगदीच नवखे नाहीत आता. आता तुम्ही पण लिहित जा ना... वाचतील सगळे... काका - छे छे ते काही जमायचे नाही. मी आपला वाचकच बरा... पण म्हटले तू लिहित असतोस काहीबाही.... व्यक्तिचित्र रंगवतोस... उद्या माझ्याबद्दल काहीतरी लिहिशील म्हणून आधीच सांगतो... वाईट साईट काही लिहिशील तर तुझ्या पाठीत गुद्दा घालायला कमी करायचो नाही मी... तुझ्या बापाचा कान पकडायचा माझा हक्क आहे. तुझ्या पाठीत गुद्दा तर सहज घालू शकातो मी... काय समजलास?

मी - काका नाही हो तसे काही लिहिणार. शक्यतो कोणाचे मन दुखावेल असे मी लिहित नाही.

काका - लिहित जा हो पण... वरचे रथी-महारथी तुला सांगत असतीलच लिखाणाबद्दल.

मी - काका आशीर्वाद असू द्यात... मी हात जोडले… बाकी तुम्हाला हा छान विरंगुळा मिळाला नाही का?  

क्षणात काका हळवे झाल्याचे मला जाणवले... डोळ्यांच्या कडा ओलसर झाल्याचे लगेच दिसले.  

काका - तुझी काकू दोन वर्षांपूर्वी गेली अन मला जगणेच नकोसे वाटू लागले. काय करायचे, कशासाठी जगायचे, जगायचे तर वेळ कसा घालवायचा? असंख्य प्रश्न… घरी कोणीच नाही. गेल्या खेपेस मुलगी आली तेव्हा म्हणाली चला अमेरिकेस… नका राहू एकटे इथे. म्हटले काय करू तिथे राहून? तिथेही दिवसभर एकटाच राहणार... त्यापेक्षा इथेच बरा. मग नातीनेच तो ट्याब का काय तो आणला… इंटरनेट शिकवले अन नव्या गोष्टी शिकलो. आधी फक्त ल्यांडलाईन वर बोलणारा मी आता व्हिडिओ कॉल करू लागलो. फेसबुक शिकलो अन काय नवीन खजिनाच हाती लागली. ही सगळी मंडळी काहीबाही लिहितात... बरेचजण खूप चांगलं लिहितात... अन वर्षभरापूर्वी जगणे नकोसे वाटणार्या माझ्यासारख्या म्हातार्याला उगीचच जगण्यची उमेद दॆउन जातात. ह्या सगळ्यांच्या अनेक गोष्टींवरच्या म्हणजे करमणुकीच्या, टोमण्याच्या, विचार करायला लावणाऱ्या, सद्य परिस्थितीबद्दल भाष्य करणाऱ्या पोस्टी वाचून विरंगुळा मिळतो, मन ताजे तवाने होते.   

कोणी क्षण दोन क्षण विरंगुळा म्हणून केलेली पोस्ट... कोणाला असेही जगण्याची उमेद देऊन जाते हे ऐकून माझेच डोळे पाणावले. आपल्या मिचमिच्या डोळ्यात आलेली आसवे बोटांनी टिपून काका उगाचच खाकरले अन उठले. जाण्यासाठी वळले अन परत माझ्याकडे बघून म्हणाले :

काका - बाकी तू ह्या बोलण्याची पोस्ट करशीलच लगेच... पण लक्षात ठेव त्या वरच्या चांगल्या लिहिणाऱ्या मंडळींमध्ये तुझ्या नावाचा उल्लेख केला नाही हो मी. कधी मधी जमलेच चांगले लिखाण तर सांगेन हो तुला... तेव्हा तूर्तास तू फक्त कीबोर्ड बडवत जा.... काय समजलास? अन हो ते चहा वाल्याचे पैसे आठवणीने दे शिंदडीच्या....   

© अभिजीत अशोक इनामदार

  कामोठे, नवी मुंबई ४१०२०९